Keramiek is de verzamelnaam voor alle voorwerpen die van gebakken klei zijn gemaakt. Klei wordt nadat het bewerkt, gevormd en gedroogd is, gebakken tot een steenachtig materiaal: keramiek. Het begrip is afkomstig van het Griekse woord ‘Keramos’, dat staat voor leem, pottenbakkersklei ofwel ‘werk gemaakt van aarde’.
Tegenover keramiek staat luchtgedroogde, ongebakken klei. Dit is poreus en zeer kwetsbaar, afhankelijk van de wanddikte. Het bakproces verandert gedroogde klei in hard en duurzaam keramiek, dat vanaf een baktemperatuur van 1200 °C zelfs waterdicht wordt. Als klei moet worden geglazuurd, is twee keer bakken vereist. Door een glazuur kan een voorwerp niet alleen worden gekleurd, maar ook worden beschermd.
Er kan onderscheid worden gemaakt tussen bouwkeramiek, technische en vuurvaste keramiek en fijnkeramiek.
Onder bouwkeramiek vallen alle bouwproducten die van gebakken klei zijn gemaakt, zoals metselbaksteen en keramische dakpannen, wand- of vloertegels. Keramiek wordt in de vorm van vuurvaste producten ook gebruikt voor industriële en hoogwaardige technische toepassingen, bijvoorbeeld in de elektronica en voor onderdelen in de machinebouw.
De vele soorten gebruiks- en sieraardewerk en porselein behoren tot de fijnkeramiek en dat is de keramiek die u bij het Hogeland Antiek aantreft. De zuiverheid van de klei, en daarmee samenhangend de baktemperatuur, bepaalt of er sprake is van porselein, aardewerk of steengoed.
- Aardewerk wordt bij temperaturen van ongeveer 800 tot 1100 à 1150 °C uit klei gebakken en wordt van iets minder hoogwaardige kleisoorten gemaakt. Aardewerk is ongeglazuurd niet waterdicht.
Voorbeelden: vaatwerk, potten, schalen, drinkbekers, kruiken en tegels. - Steengoed zit kwalitatief tussen porselein en aardewerk in en wordt gebakken bij een temperatuur van ca. 1150 tot 1300 °C. Door de klei waaruit steengoed bestaat, is het in tegenstelling tot aardewerk niet poreus. Vanaf de middeleeuwen tot diep in de 17e eeuw was steengoed het materiaal bij uitstek waaruit kannen en kruiken vervaardigd werden.
- Porselein ontstaat uit een zeer hoogwaardige klei en levert na het stoken op hoge temperaturen (1300 tot 1500 °C) een glashard product op.